Workshop Maak water duurzamer: ‘Het innovatieve DNA van de sector watertechnologie’ 

We vinden het vanzelfsprekend: we draaien de kraan open en er is schoon drinkwater. Toch zijn er veel plekken op aarde waar dit niet de normaalste zaak van de wereld is. Waar water schaars of zelfs niet beschikbaar is. Dankzij het innovatieve DNA van de sector watertechnologie zijn er steeds meer oplossingen voor de uitdagingen op het gebied van waterkwaliteit, stelde NOM-teamleider innoveren en workshop-gastheer Alex Berhitu. ‘Denk aan het terugwinnen van waardevolle stoffen uit afvalwater en het verwijderen van microverontreinigingen en medicijnresten in afvalwater.’ 

Alex was nauw betrokken bij de groei van de sector in Noord-Nederland door het verbinden van innovatieve Nederlandse bedrijven met nationale en internationale wateruitdagingen. Dat deed hij samen met de Water Alliance in Leeuwarden. Hein Molenkamp is directeur van deze netwerkorganisatie met ruim tweehonderd leden. Belangrijkrijke mijlpaal in de evolutie van de watertechnologie in het Noorden noemde Hein de start van internationaal topinstituut Wetsus in 2003. Bij Wetsus wordt fundamenteel onderzoek gedaan naar innovatieve oplossingen in de watertechnologie. Dat gebeurt in samenwerking met overheden, bedrijven en nationale en internationale universiteiten. Het instituut is de grote inspiratiebron voor WaterCampus Leeuwarden, waar onderzoek, onderwijs, kennis en ondernemerschap op het gebied van watertechnologie samenkomen. De WaterCampus, die is uitgegroeid tot de grootste watertechnologie-hub in Europa, beschikt over een volledig ingerichte onderzoeksfaciliteit waar bedrijven en kennisinstellingen experimenten kunnen (laten) uitvoeren. Ook is er toegang tot verschillende demo sites.   

Het hele proces van idee en research tot opschalen van de technologie voor markttoepassing wordt op de WaterCampus doorlopen, vertelde Hein. ‘Zo’n proces kan wel tien of vijftien jaar duren, maar daar heb je als ondernemer helemaal geen zin in. Tegen de tijd dat je marktwaardig bent is je innovatie antiek. Door de samenwerking op de campus kunnen we dat proces enorm versnellen. Ondernemers kunnen hun technologie dus veel sneller naar de markt brengen.’ De Water Alliance is een intermediair tussen bedrijven, overheden en kennisinstellingen, stelde hij. ‘We bieden ondersteuning op terreinen waar veel individuele bedrijven niet altijd de kennis of het netwerk voor hebben.’ Eén van de bedrijven die op de Water Campus zijn begonnen is Wafilin Systems. Dit Friese bedrijf is gespecialiseerd in membraanfiltratie voor de zuivel- en voedingsmiddelenindustrie. Oprichter Harry van Dalfsen, formeel gepensioneerd maar als adviseur nog altijd bij het bedrijf betrokken, vertelde over de samenwerking met zetmeel- en eiwitproducent Avebe. De coöperatie wilde duurzamer produceren. ‘Dat kan prima met menbraantechnologie’, aldus een enthousiaste Van Dalfsen.  

‘Eigenlijk is membraan een soort vlies dat sommige vloeistoffen wel en andere niet doorlaat. Vergelijk het met een nier. Je nieren filteren afvalstoffen uit je bloed en die worden vervolgens afgevoerd via je urine. In feite doen membranen niets anders.’ Na grondig onderzoek en testen werd met hulp van bedrijven uit de regio een slimme installatie gebouwd voor het duurzaam concentreren van aardappelsap met membranen. Met de membraanfiltratie realiseert Avebe een forse energiebesparing en een CO2-reductie. De filtratie zorgt er ook voor dat water dat uit aardappelsap wordt gefilterd kan worden hergebruikt, bijvoorbeeld als proceswater om de aardappel te verwerken.