Klaas Kooistra ‘Dromen, durven en de dilemma’s bij doorzetten’

Wat hebben wij als samenleving over voor vernieuwing? Om de wereld leefbaar te houden, zijn fundamentele veranderingen nodig en dat besef dringt langzaam door. Innovatieve ondernemers nemen het voortouw. Zij willen een verschil maken bij wezenlijke vraagstukken, maar: hoe lang houden ze het vol als ontwikkeling een lange adem vergt? Doorzetten lukt alleen als de omgeving ook bereid is te investeren in verandering…

De innovaties waar deze verschilmakers aan werken, laten ook mij dromen: wauw, als dit lukt, dán hebben we wat! Toch wordt inspiratie regelmatig overstemd door frustratie, want echte vernieuwing vergt een moeizaam traject van vallen en opstaan. Mede door de bestaande systemen, die grensverleggende ontwikkelingen eerder tegenwerken dan toejuichen. Toch steken bevlogen ondernemers hun nek uit om een verschil te maken. Zij investeren alles wat ze hebben in hun droom, zij verruilen hun vaste banen voor risico’s en zij incasseren een hoop tegenslagen. Daar verdienen ze grote waardering voor, terwijl ze in de praktijk vooral te maken krijgen met scepsis, kritische oordelen en – als het er op aan komt – weinig bereidheid om innovaties mede mogelijk te maken. We kunnen als samenleving blijkbaar moeilijk omgaan met de onzekerheid die bij vernieuwing hoort.

Fundamentele vernieuwing is alleen mogelijk als de maatschappij het mede mogelijk maakt. Van overheid en investeerders tot bedrijven en consumenten: het vraagt van ons allemaal de moed om andere keuzes te maken en daarin ook te durven doorzetten. Nu ontbreekt het besef van urgentie nog te vaak bij het gedrag in de markt. Iedereen zégt wel voorstander te zijn van duurzame ontwikkeling, maar wat doen bedrijven en consumenten als ze werkelijk risico lopen door iets nieuws te proberen of meer geld uit te geven aan alternatieven?

Een belangrijk struikelblok voor startups is financiering, vaak in de vorm van subsidies. Vernieuwende technologie heeft een lange aanlooptijd nodig, terwijl regelgeving die ruimte niet altijd biedt. Zo komen ondernemers na drie verliesjaren bijvoorbeeld al niet meer in aanmerking voor bepaalde essentiële subsidies. Ook investeerders hebben moeite met een lange ontwikkelduur; er zitten grenzen aan het accepteren van vertraging en tegenvallers. En ik vraag me af: moeten we die grenzen in sommige gevallen niet wat verder oprekken? Want falen is nodig om fundamentele verandering een serieuze kans te geven, het hoort bij vernieuwende ontwikkelprocessen.

Mijn zorg is het verlies van veranderkracht als verschilmakers na verloop van tijd de handdoek in de ring gooien. Ik denk we dit type ondernemers keihard nodig hebben en zij verdienen – naast respect en waardering – onze zorg en steun. Hoe we daar meer ruimte aan kunnen geven? Dat is een zoektocht. Ik zie de uitdagingen, maar een makkelijk antwoord ligt niet voor de hand. In de hele keten van toeleverancier tot eindconsument moeten we onze mindset aanpassen. Dat is een proces waar ik zelf nu middenin zit, zowel privé als in mijn werk. Als investment manager laat ik me zoveel mogelijk leiden door het creëren van maatschappelijke impact en het belang om ondernemers hierbij te faciliteren. Vanuit het besef dat werkelijke verandering een lange adem vergt en dat doorzetten alleen lukt als we allemaal iets bijdragen.