Volgens de WHO (World Health Organization) heeft ruim een derde van de wereldbevolking geen toegang tot veilig drinkwater. En door klimaatverandering neemt de waterschaarste wereldwijd alleen maar toe. Om dit steeds groter wordende probleem tegen te gaan, bedacht het Groningse bedrijf Solaq een ingenieuze oplossing, waarmee waterdamp uit de lucht op een duurzame manier omgezet kan worden naar drinkwater. Het systeem kan vrijwel overal ter wereld ingezet worden en werkt zelfs in woestijngebieden.
Zo’n vijf jaar geleden begonnen Reuben Moore, Evert van Voorthuysen en Peter Solleveld met het ontwikkelen van het systeem. ‘Het is een uitvinding van Evert, onze Willie Wortel’, grapt CEO en medeoprichter Moore. ‘Solaq is ooit begonnen met het ontwikkelen van een proces om met geconcentreerde zonnekracht zeewater te ontzilten. Dat is dus iets totaal anders. Op een gegeven moment werden zonnepanelen zoveel efficiënter en goedkoper, dat onze oplossing niet economisch rendabel was. Maar met dit project hadden we wel heel veel kennis opgedaan over de fysische processen en het produceren van drinkwater. En dat bracht Evert op het idee om waterdamp op een efficiënte manier uit de lucht te halen en om te zetten naar drinkwater.’
Het Air-to-Water systeem van Solaq kan praktisch overal ter wereld worden toegepast, zonder afvalproducten. Het systeem vergt weinig onderhoud en er is geen enkele bestaande infrastructuur nodig, want het is gekoppeld aan thermische zonnecollectoren. ‘Het systeem bestaat uit twee opeengestapelde zeecontainers en het combineert simpel gezegd twee processen’, legt Moore uit. ‘Er wordt veel lucht in de container gezogen en dat komt terecht in de absorber, waar het water uit de lucht wordt gehaald. Dat water komt terecht in een hygroscopische (water absorberende) vloeistof.’
‘Het tweede deel is de distillator’, vervolgt Moore. ‘Het water wordt daarmee uit de hygroscopische vloeistof gehaald en met een thermisch distillatieproces omgezet in drinkwater. Het zijn dus twee hele verschillende componenten. En de combinatie met onze zelfontwikkelde absorbertechnologie maakt ons uniek en het zorgt ervoor dat we op een hele goedkope manier drinkwater kunnen produceren.’
Solaq begon eerst met het testen van de afzonderlijke componenten. Eén van die componenten werd getest bij NHL Stenden in Leeuwarden, waar de Braziliaanse professor Luewton Agostinho zich ook bezighoudt met watertechnologie. ‘Hij was daarnaast ook voor de Braziliaanse overheid aan het kijken of er in Europa of Nederland ook interessante watertechnologieën ontwikkeld werden. En waar wij mee bezig waren, sloot toevallig perfect aan.’
‘Agostinho komt zelf namelijk uit het noordoosten van Brazilië’, vervolgt Moore. ‘Dat is één van de armste en meest afgelegen delen van het land. Het regent daar de helft van het jaar en de andere helft kampt de bevolking met droogte. Daarnaast is er ook nauwelijks grondwater beschikbaar. En ze hebben ook niet de infrastructuur om drinkwater goed op te slaan, dus de lokale bevolking is het hele jaar volledig afhankelijk van vrachtwagens voor de aanvoer van water. En daar kleven natuurlijk ook logistieke risico’s aan, maar ook gezondheidsrisico’s.’
‘Het was voor ons dus de ideale plek om een prototype te testen en we konden daarbij gebruikmaken van de kennis en het netwerk van Agostinho. Daarnaast investeert de Braziliaanse overheid sinds een paar jaar ook miljarden in goede drinkwatervoorziening voor alle inwoners. Dat maakt het voor ons een hele goede markt om ons product verder te ontwikkelen.’
De combinatie met onze zelfontwikkelde absorbertechnologie maakt ons uniek en het zorgt ervoor dat we op een hele goedkope manier drinkwater kunnen produceren.Reuben Moore
Het eerste prototype werd in de zomer van 2022 verscheept naar Brazilië voor de pilot. Hoe het ging? ‘Alles ging eigenlijk precies zoals we voorspeld hadden. Dat is geweldig, maar het geeft je ook het gevoel van: we hadden net zo goed in Nederland kunnen blijven’, grapt Moore.
‘Maar los van dat alles gewoon goed werkte, hebben we wel hele belangrijke dingen geleerd’, vervolgt Moore. ‘Bijvoorbeeld wat er allemaal mis kan gaan tijdens het transport. En of er lokaal wel reserveonderdelen beschikbaar zijn of dat er genoeg technische kennis aanwezig is. Je zit namelijk in een afgelegen en onderontwikkeld gebied.
Er kwam tijdens de zeereis zout in de container en er gingen nog wat andere dingen mis, dus we hebben heel snel moeten leren om daar op een goede manier mee om te kunnen gaan. En het is goed dat we daar nu tegenaan zijn gelopen, want dit had in een latere fase van ons bedrijf een veel groter probleem kunnen zijn.
Solaq ontving onlangs financiering vanuit Netherlands Enabling Watertechnologie (NEW), een landelijk en sectorspecifiek ttt (thematische technology transfer) fonds dat door de NOM wordt beheerd en uitgevoerd. Investment manager Allard van der Horst was betrokken bij de financieringsaanvraag voor Solaq: ‘Bij het eerste gesprek had ik al gelijk een goed gevoel. Reuben loopt al een tijd mee en heeft zowel op technisch als commercieel gebied goede kennis van zaken. Je ziet vaak dat bij dit type tech startups het commerciële aspect wat meer onderbelicht is. Maar bij Solaq is dat in ieder geval goed vertegenwoordigd.’
‘Voor Solaq was het NEW fonds ook echt een enorme uitkomst’, zegt Moore. ‘We zaten als startup precies voor de zogenaamde Valley of Death, waar je net te klein bent voor commerciële investeerders, dus dit kwam echt op een perfect moment voor ons. Allard stond ook echt aan onze kant en heeft ons eigenlijk met alle aspecten van het traject geholpen. Bijvoorbeeld bij het aanleveren en doorspreken van de benodigde informatie voor het maken van een investeringsvoorstel, welke gaten nog gevuld moesten worden op het niet-technische vlak en bij het maken van de pitch voor de investeringscommissie.’
Met de financiering wil Solaq in het komende jaar een pilotversie van een standaard unit gaan bouwen en testen in Nederland. ‘We hebben met de pilot in Brazilië bewezen dat de technologie werkt, dus nu is het zaak om te proefdraaien met wat uiteindelijk het commerciële systeem gaat worden. Deze moet dan op een duurzame manier tot wel 6.000 liter water per dag kunnen produceren, afhankelijk van de lokale weersomstandigheden. En als dat het komende jaar allemaal volgens plan verloopt, kunnen we in 2025 de eerste systemen in Brazilië gaan verkopen. Deze financiering brengt ons bijna tot waar we willen gaan, maar we willen waarschijnlijk over een jaar weer kijken naar mogelijkheden voor nieuwe investeringen.’
‘Wat we uiteindelijk proberen te doen is mensen voorzien van schoon en veilig drinkwater, in gebieden waar dat niet vanzelfsprekend is. En we zijn enorm gemotiveerd om echt een verschil te kunnen maken. En dat is ook wel de uitdaging van sociaal ondernemerschap. We zijn idealistisch, maar we moeten tegelijkertijd ook bezig zijn met een goed verdienmodel, zodat we een verschil kunnen blijven maken.’
Solaq zal zich in eerste instantie vooral op de Braziliaanse markt focussen. ‘Maar we zijn ons ook al aan het oriënteren op andere mogelijkheden en toepassingen’, zegt Moore. ‘Denk bijvoorbeeld aan andere door droogte getroffen gebieden en noodhulp bieden bij grote rampen. En aan het mogelijk maken van het verbouwen van voedsel onder geconditioneerde omstandigheden, zoals vertical farming. Of levering van water aan zon-aangedreven groene waterstoffabrieken in de woestijn. Daarvoor is namelijk zo puur mogelijk water nodig. We staan open voor nieuwe ideeën en toepassingen, dus je kunt altijd contact met ons opnemen.’
‘En wat ik zelf echt heel tof vind, is hoe we ons systeem in de toekomst op een compleet andere manier zouden kunnen toepassen’, vervolgt Moore. ‘We zijn bezig met het patenteren van onze absorber. Deze zou op termijn zo aangepast kunnen worden dat het ook andere minderheidsgassen uit de lucht kan halen. Water is een minderheidsgas, maar CO2 en ammoniak zijn dat ook. Dus we zouden het in de toekomst ook kunnen gebruiken om deze gassen uit de lucht te halen.’
Wil weten wat de financieringsmogelijkheden van de NOM zijn?
Beantwoord 4 simpele vragen om snel te achterhalen of je eventueel in aanmerking komt voor financiering via de NOM.
Deze cookies zorgen ervoor dat deze website naar behoren functioneert. Ook houden we met deze cookies anoniem website statistieken bij. Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn, kunt u ze niet weigeren zonder de werking van de website te beïnvloeden. U kunt deze cookies blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen, zoals beschreven in ons privacy statement.
Deze cookies verzamelen informatie die wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn. Ook helpen deze cookies ons om deze website aan te passen en zo uw gebruikservaring te kunnen verbeteren.
Met deze cookies kan uw surfgedrag worden gemonitord door advertentienetwerken waardoor we advertenties kunnen tonen op basis van uw interesses en surfgedrag. Ook voeren deze cookies functies uit waarmee onder andere wordt voorkomen dat dezelfde advertentie voortdurend verschijnt.
