SIH-Noord helpt bouw bij digitaliseringsslag

Het is vrijdag 1 oktober rond het middaguur als Hans Praat met een goed gemoed het pand van Bowinn campus Noordoost Fryslân in Dokkum uitloopt. Daar, op de plek waar kennis en innovatie in de bouw samenkomen, heeft zojuist een veelbelovende kick-off plaatsgevonden. De aftrap van een samenwerking tussen de Smart Industry Hub Noord (SIH-Noord) en de noordelijke bouwsector, om precies te zijn. En ja, daar mocht de business developer van de NOM en tevens kwartiermaker van SIH-Noord natuurlijk niet ontbreken. ‘Het was een meer dan geslaagde ochtend met zeven enthousiaste bedrijven’, zegt Hans. ‘Uitsluitend fabrikanten van bouwcomponenten, zoals gevelsystemen, kozijnen en prefab onderdelen. Klassieke productiebedrijven waar digitalisering heel relevant is en steeds relevanter wordt.’

Het enthousiasme van de aanwezige bedrijven op de eerste bijeenkomst van de Smart Industry Hub Noord voor de bouwsector bij Bowinn, campus voor innovatie in de bouw te Dokkum, gaf goed de behoefte weer om cross-sectoraal samen met de maakindustrie kennis te gaan delen in het proces van industrialisatie en digitalisering van het totale productieproces in de bouw.
Martin van der Veen, directeur Bowinn

Digitale kansen

Al geruime tijd zet SIH-Noord stevig in op het ondersteunen van industriële bedrijven in Noord-Nederland bij de ontwikkeling van Smart Industry of Industry 4.0, zoals de verregaande digitalisering van productiemiddelen, apparaten en fabrieken wordt genoemd. Daarvoor zijn op basis van voorgaande projecten, waaronder het bekende Noordelijke Fieldlab Region of Smart Factories, een visie en diverse diensten ontwikkeld. ‘Wij willen dat het gedachtegoed van de Smart Industry community over de hele regio wordt uitgerold’, betoogt Hans. ‘Vooral in sectoren die voor de Noord-Nederlandse economie belangrijk zijn en waar digitalisering steeds nadrukkelijker een rol speelt. De eerste sector waar we dat, na de maakindustrie, gaan doen is dus de bouw. Zo willen we samen met BuildinG en Bowinn bouwbedrijven laten profiteren van digitale kansen om hun positie te versterken. Het doel van de crossover is om ervaringen uit de maakindustrie over te brengen op de bouwsector. Tegelijkertijd introduceren we de bedrijven bij solution providers die kunnen helpen om versneld de overstap te maken naar een slimme fabriek. In eerste instantie zoomen we, zoals gezegd, in op fabrikanten van bouwcomponenten.’

Sterke sector

Inderdaad, onder aanvoering van talloze innovatieve bedrijven is de bouw uitgegroeid tot een sterke sector voor de Noord-Nederlandse economie. Om die stijgende lijn vast houden is het zaak om strategisch te anticiperen op de aanstaande digitaliseringsgolf. Hoewel, eigenlijk is die al in volle gang. Kijk maar eens naar de snelle opkomst van digitale technologieën als 3D-printing, kunstmatige intelligentie, robotica en sensoring in de sector. Allemaal technologieën die ervoor zorgen dat er efficiënter kan worden gewerkt en de faalkosten aanzienlijk worden gereduceerd. Dat is mooi, zeker nu de bouwwereld voor de enorme maatschappelijke opgave staat om jaarlijks vele tienduizenden woningen per jaar te bouwen en te verduurzamen. Toch blijkt het voor veel bouwbedrijven lastig om een digitaliseringsslag te maken.

‘De bouw is natuurlijk heel traditioneel en conjunctuurgevoelig’, legt Hans uit. ‘Na de financiële crisis in 2008 zat de sector bijvoorbeeld langdurig in een flinke dip, nu is de groei nauwelijks nog bij te houden. Die dynamiek maakte het er lange tijd niet eenvoudiger op om in digitalisering te investeren. Momenteel zijn veel oplossingen rondom Smart Industry al redelijk uitgekristalliseerd en beginnen andere in rap tempo vorm te krijgen. Dus is het makkelijker om in te stappen dan pakweg tien jaar geleden. En juist daarbij kunnen en willen wij ondersteuning bieden.’

De grote opgaven waar de bouw voor staat nopen tot slimmer en efficiënter werken. Digitaliseren en industrialiseren zijn key. Die ontwikkeling is belangrijk voor een economisch vitale bouwketen van fabrikant tot architect en aannemer, maar ook essentieel in de context van duurzaam en circulair bouwen. Daarbij kan de bouw veel leren van andere sectoren en is het mooi dat we deze eerste stap in de samenwerking met de SIH hebben kunnen zetten. Voor ons een belangrijke verbinding in BRAINR, lerend netwerk voor intelligente bouw.
Rolf Koops, directeur BuildinG

Smart Industry Assessment

Terug naar de kick-off van afgelopen 1 oktober. Hoe zag die ochtend er concreet uit? En vooral: hoe verder? ‘Allereerst hebben we de deelnemende bedrijven, onder meer aan de hand van ervaringen uit de maakindustrie, verteld over de mogelijkheden van Smart Industry en over hoe ze slimme technologie kunnen toepassen om nieuwe businesskansen te creëren’, blikt Hans terug. ‘Daarna hebben we een mini-assessment gedaan, een lightversie van het Smart Industry Assessment dat we in het vervolgtraject afnemen. Het is een beproefd instrument om op een gestructureerde manier te peilen waar productiebedrijven qua digitalisering staan, waar ze naartoe willen en wat er zoal moet gebeuren om een slimme fabriek te worden. De evaluatie van het mini-assessment maakte duidelijk dat de deelnemende fabrikanten van bouwcomponenten nog flinke stappen te zetten hebben. Terwijl ze in hun vakgebied allemaal koplopers zijn. Tijdens zo’n assessment krijg je een spiegel voorgehouden, word je met de neus op feiten gedrukt. Maar bovenal krijg je inzicht in de verbetermogelijkheden en merk je dat de winst voor het grijpen ligt.’