Ondernemers in ontwikkeling: ‘Niet elke ondernemer is een directeur’

Het was dapper en zeker niet makkelijk: Gerrit Baarda – oprichter en eigenaar van ZiuZ – deed drie jaar geleden een stap terug om zijn zelf aangestelde directeur alle ruimte te geven het bedrijf vakkundig te leiden. Waarom? De rol van CEO zat hem niet lekker. Gerrit verlangde terug naar zijn oorsprong: producten vanaf het begin ontwikkelen. En dat is wat hij nu weer vol energie doet.

Net als de meeste ondernemers startte Gerrit klein. Samen met medeoprichter Ed van den Brand begon hij in 2002 met het ontwikkelen van hoogwaardige technologie op het gebied van visuele intelligentie. Ze hadden een droom en konden na een paar jaar bikkelen serieuze stappen zetten, mede door een financiële impuls van de NOM. Na een periode van natuurlijke groei kwam ZiuZ in 2014 in een stroomversnelling. Het bedrijf was toen al wereldwijd actief, had een team van veertig professionals en werd verkozen tot Friese Onderneming van het Jaar. Er kwam een Raad van Advies en een strategisch meerjarenplan, op weg naar een grote stip op de horizon.

Ergens onderweg naar die grote stip, verloor Gerrit als CEO de energie en bevlogenheid die eerder zo vanzelfsprekend aanwezig waren. ‘Mijn rol was veranderd’, vertelt de ondernemer. ‘Je zit opeens in een MT, hebt andere taken en verantwoordelijkheden. Eerst dacht ik: dat moet gewoon wennen. Het komt wel. Maar ik kwam steeds vaker moe thuis. Deed op het werk geen dingen meer waar ik echt energie van kreeg en voelde meer afstand. Anderen zeiden: dat hoort erbij. Toch klopte het niet voor mij. Over het bedrijf was ik nog steeds enthousiast, maar ik zat zelf niet meer op mijn plek binnen ZiuZ. Was te veel aan het worstelen met mijn rol.’

De juiste man

‘Drie jaar geleden werd het helder. Op een dag schreef ik op: over vijf jaar ben ik geen CEO meer. Terwijl ik het schreef, wist ik al dat vijf jaar veel te lang duurde. Dit gevoel was er al langer, het was op dát moment tijd om stappen te zetten. Toeval of niet, in de voorgaande jaren had ik een manager aangenomen voor de bedrijfsunit ZiuZ Medical die veel in zijn mars had: Bert Garlich. Zodra ik het idee voor mezelf opperde – iemand anders CEO – wist ik dat hij de juiste man was. Ik ben een gevoelsmens die alles heel open aanvliegt; hij is sterker in de rationele kant, in staat om de heldere kaders te scheppen die het bedrijf ook nodig heeft. We zijn heel complementair.’

‘Bert zei volmondig ja en toen begon het pas echt’, vertelt Gerrit. ‘Een beslissing nemen is één ding, in de dagelijkse praktijk een andere voorman in het zadel krijgen iets anders. Voor onszelf was het al een uitdaging, maar dat gold voor het hele bedrijf. De mensen waren gewend om mij over zaken aan te spreken en bleven dat eerst ook doen. Daarom was ik het eerste half jaar bewust wat minder op kantoor en verwees ik voor alles door naar Bert. Al ging dat soms mis. Dan reageerde ik toch of zagen ze aan mijn gezicht wat ik dacht. Dan ging ik meteen naar Bert. Het was essentieel dat ik hem zijn rol liet pakken. Hij kreeg alle bevoegdheden en bewegingsvrijheid, hij was degene die voortaan de beslissingen nam.’

Relatietherapie

‘Vooral dat eerste half jaar was cruciaal. Ik moest achter hem gaan staan en het paadje warmlopen. De neiging om met mijn medeoprichter Ed zaken te blijven bespreken, was een valkuil waar ik me zeer bewust van was. Ik moest niet óver Bert praten, maar mét hem. Dus zelfs bij de kleinste futiliteiten gingen we in gesprek, dat was nodig om vertrouwen op te bouwen en hem aan het roer te laten. In die startfase was het best ingewikkeld om de juiste vorm te vinden. Ook in de omgang met elkaar. Ik handel graag informeel, hij zakelijk. Daar hebben we veel over gepraat, ook met een consultant, wat we gekscherend relatietherapie noemden.’

Eenvoudig was het niet, die eerste fase, maar Gerrit deed graag de moeite in het belang van zijn bedrijf en zijn eigen werkplezier. ‘In die periode heb ik veel over mezelf geleerd. Soms was dat confronterend. Bij een externe training met ondernemers gingen we bij de marine de zee op, waarbij we samen bepaalden wie er aan het roer stond. Uiteindelijk werd onze boot afgesleept. Wat er mis ging? We waren allemaal eigenwijs, namen het roer figuurlijk over van degene die we daar hadden neergezet. Daar moest ik dus voor waken in de situatie bij ZiuZ. Ook al ben ik nog steeds eigenaar, Bert is nu de directeur. Mijn ondernemerschap mag er nog steeds zijn, maar dan binnen de innovatieve projecten die ik leid. En daarbij bepaalt Bert als CEO de kaders.’

Ik ben een gevoelsmens die alles heel open aanvliegt