Verschillende afbeelding uit het NOM Jaarverslag

NOM versterkt de ontwikkelkracht van Noord-Nederland 

De Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij (NOM) investeerde in 2023 meer dan twee keer zo veel als de jaren ervoor. Ook werd, via ‘Goud van het Noorden’ gewerkt aan het versterken van projectvoorstellen die bijdragen aan verdere ecosysteemontwikkeling. Daarnaast wordt steeds meer ingezet op challenge based innoveren. ,,Zo werken we aan het toekomstig verdienvermogen van Noord-Nederland’’ zegt directeur Dina Boonstra.

Dat de NOM meer kon investeren, had te maken met succesvolle exits in de afgelopen jaren. Er werd geïnvesteerd in diverse innovatieve startups, scale-ups en breder MKB. Stuk voor stuk dragen ze bij aan een duurzamer, gezonder of slimmer Noord-Nederland.

Even belangrijk is een nieuwe strategie die haar vruchten begint af te werpen. Dina Boonstra: ,,We zijn al een paar jaar bezig met het meer sectorgericht kijken naar economisch Noord-Nederland. Daar hebben we onze eigen organisatie ook op ingericht. Dan heb je het over teams die zich bezighouden met groene chemie, met Life Sciences, met energie, met water, agrofood en HTSM. Dat helpt netwerken te versterken en expertise op te bouwen. Het stelt de sectoren ook in staat grotere subsidieprojecten aan te trekken en daarmee de innovatiekracht te vergroten.’’

NOM resultaten 2023 in het kort:

  • - 3 nieuwe innovatieprojecten met een totale waarde van € 72,8 M;
  • - 5 innovatieve bedrijven en 3 startups kozen Noord-Nederland als vestigingsplek;
  • - 41 nieuwe investeringen in innovatieve startups, scale-ups en breder MKB;
  • - Onderzoek RUG naar kracht van het Noorden voltooid.

Samenwerking 

Datzelfde geldt voor de samenwerkingen waar de NOM meer op inzet, die volgens Dina Boonstra essentieel zijn om Noord-Nederland verder te helpen. ,,Samen bereiken we veel meer. Door de handen meer ineen te slaan met alle eerstelijnsorganisaties GroBusiness, Ik Ben Drents Ondernemer en Ynbusiness, maar ook Innovatiepact Fryslân, Groningen Seaports en New Energy Coalition, krijgen we meer ontwikkelkracht.”

Samen met de RUG, het ministerie voor Economische Zaken en Klimaat en EBNN wordt binnen het project ‘Goud van het Noorden’ gewerkt aan het versterken van projectvoorstellen en het leggen van verbindingen tussen partijen in het Noorden die bij kunnen dragen aan de ontwikkelkracht van Noord-Nederland. De projectvoorstellen kunnen ingediend worden voor het Nationaal Groeifonds.  

Op het gebied van innovatie en startups geldt hetzelfde. Stichting Founded in the North (samengaan van Founded in Groningen en Founded in Friesland) ontstond in 2023, een typisch voorbeeld van de nauwere samenwerking. Dina Boonstra: ,,Het doel is om meer deeptech startups sneller te laten groeien doordat programma’s en financiering beter zijn afgestemd.” 

Challenge based innoveren 

Nog zo’n ontwikkeling die kenmerkend is voor 2023; challenge based innoveren. Het koppelen van een challenge, en daarmee oplossingen, aan een ‘probleem’. Dina Boonstra: ,,We zijn er voor ondernemers en netwerken die met oplossingen komen, maar willen er ook zelf over meedenken. Om dat te kunnen, moeten we weten waar de problemen zitten. Dat doen we onder meer door middel van Challenge Based innoveren. Op de gebieden van de groene chemie en preventie in de zorg hebben we challenges uitgeschreven. Je ziet dat het werkt om mensen bij elkaar te krijgen en oplossingen te vinden.’’  Een goed voorbeeld is Aquacycl, in 2023, mede dankzij de inspanning van de NOM en de NFIA, gevestigd op de watercampus in Leeuwarden. Zij deden mee aan de Sustainable Industry Challenge georganiseerd door Chemport Europe en wonnen de challenge van BASF. “Dat BASF een challenge uitschrijft waar startups van over de hele wereld op reageren en dat er dan een nieuw bedrijf met de perfecte oplossing vlakbij zit, is prachtig om te zien”.

De omgeving 

De wereld was turbulent in 2023. Buitenlandse conflicten hadden invloed op de economische motor van Noord-Nederland, maar ook binnenlandse ontwikkelingen waren van invloed, en zijn dat nog steeds. De stikstofcrisis, netcongestie, een tekort aan schoon water, personeelstekorten. Ondernemingen kampen ermee, de NOM moet zich er ook toe verhouden. Dina Boonstra: ,,Je ziet dat het lastiger wordt om bouwprojecten van de grond te krijgen, en dat betekent dat buitenlandse ondernemingen meer twijfelen om hierheen te komen. Toch is het gelukt vijf bedrijven en drie startups aan te trekken.’’ 

Dat aantrekken gaat volgens de ‘volume to value’ aanpak. Ook iets dat al langer beleid was, maar in 2023 duidelijker zichtbaar werd. De aanpak houdt in dat de NOM kijkt naar de waarde van een bedrijf passend binnen bestaande ecosystemen. Alleen werkgelegenheid is niet meer leidend. Aanvullend hierop heeft TopDutch de campagne ‘What is your missing link” opgezet met als doel in kaart te brengen wat er nu ontbreekt aan technologie of expertise. Met de inzichten van deze campagne kan gericht gezocht worden naar ontbrekende schakels waarmee de ecosystemen verder versterkt worden.  

Groei van portfolio

Afgelopen jaar werd geïnvesteerd in 41 innovatieve startups, scale-ups en breder MKB. Stuk voor stuk dragen ze bij aan een duurzamer, gezonder en slimmer Noord-Nederland. Inclusief vervolginvesteringen en investeringen uit bestaand commitment kwam de NOM uit op 51 investeringen. De totale investeringsomvang is 22,4 miljoen euro. Per eind december 2023 heeft de NOM 105 bedrijven in portefeuille. Een groei van bijna 18% ten opzichte van 2022.  

De inkomsten van de NOM bestaan uit rente, dividenden en de verkoop van het NOM belang in portfoliobedrijven. Het boekjaar 2023 is afgesloten met een negatief resultaat van € 1,2 miljoen. Dit vanwege hogere afwaarderingen op het portfolio van de NOM door meer deelnemingen en leningen met een hoger risicoprofiel.

NOM bestaat 50 jaar in 2024 

De NOM bestaat dit jaar een halve eeuw. Vijftig jaar zijn het waarin het Noorden steeds krachtiger werd en uitgroeide van een regio die steun kon gebruiken naar de TopDutch regio die vooroploopt op tal van terreinen. De kracht van het Noorden is dan ook het thema van het jubileumjaar van de NOM. Een jubileum betekent terugzien, maar ook vooruitkijken. Samen met de RuG werd in 2023 onderzoek verricht naar het verleden en scenario’s uitgewerkt voor de toekomst. Scenario’s die de toekomstdiscussie aanzwengelen, samenwerkingen verder brengen en het toekomstig verdienvermogen van Noord-Nederland verstevigen.  

Klik hier voor inzage in het jaarverslag 2023 waarin lopende projecten, programma's en ontwikkelingen staan beschreven.