Jaarresultaten 2022 NOM – In versnelling

NOM resultaten 2022 in het kort:

• 5 nieuwe innovatieprojecten met een totale waarde van € 13,4 M
• 6 innovatieve bedrijven kozen Noord-Nederland als vestigingsplek. Zij investeerden voor 137,8 miljoen euro en realiseren 172 nieuwe arbeidsplaatsen
• 40 nieuwe investeringen
• Versnelling naar een duurzamer, gezonder en slimmer Noord-Nederland

De ontwikkeling van ecosystemen

Als aanjager van innovatie en ontwikkeling heeft de NOM zich tot doel gesteld om ecosytemen (samenwerkingen tussen ondernemers, overheden en kennisinstellingen) te vormen rondom belangrijke opgaves in het Noorden. Een daarvan is Chemport Europe, met als doel de transitie naar een duurzame, circulaire economie te versnellen en de chemische sector in de regio wereldwijd op de kaart te zetten. In 2022 traden de provincie Fryslân en de gemeente Heerenveen toe, waardoor Noord-Nederland nu als een geheel het groene chemie-ecosysteem vormt.

Schaarse grondstoffen en hoge energieprijzen, arbeidsmarktkrapte en de nadelen van wereldwijde supply chains, het zijn ontwikkelingen die ook verandering in de maakindustrie aanjagen. Industry 4.0 richt zich op slimme fabrieken, waarin productie vergaand gedigitaliseerd wordt. Hiermee kunnen processen en productiviteit geoptimaliseerd worden. In 2022 is het noordelijk voorstel voor een ‘European Digital Innovation Hub’ (EDIH), geleid door de NOM, goedgekeurd. EDIH Noord-Nederland zal werken aan de transitiethema’s Smart Agro, Fabriek van de Toekomst, Smart Health en Smart Utilities.

Ook op de weg naar een duurzame en toekomstbestendige voedselproductie gebeurt veel. Bijvoorbeeld in het programma Fascinating (Food Agro Sustainable Circular Nature Technology). Fascinating richt zich op het landbouwsysteem van de toekomst waarbij duurzaamheid, natuur, gezonde voeding en economische impact met elkaar in balans zijn. De NOM richt zich op het laten aansluiten van mkb-ondernemingen. Waar liggen kansen?

Gertjan Lankhorst, voorzitter Raad van Commissarissen: “Het behouden en versterken van ecosystemen is cruciaal voor duurzame groei en welvaart voor alle betrokken partijen. Aan de basis hiervan staat samenwerking. En dat gebeurt hier. Met elkaar, stappen zetten.”

Internationaliseren

In 2022 werden 6 innovatieve bedrijven overtuigd van de waarde van het vestigen in Noord-Nederland. Onder andere RelyOn Nutec, een bedrijf dat veiligheids- en compliance training biedt voor kritische sectoren en zich heeft gecommitteerd aan het openen van een nieuw trainingscentrum in de Eemshaven. Hier zal het bedrijf zich onder meer richten op de toenemende vraag vanuit de offshore windindustrie.

Ook New Age Industries koos voor Noord-Nederland en zal haar eerste Europese productielocatie voor hoogwaardige slangen en buizen in Coevorden vestigen. Vanuit de nieuwe vestiging zullen producten naar klanten, voornamelijk in Europa en Azië, worden gedistribueerd.

De 6 bedrijven zorgen voor € 137,8 miljoen aan investeringen in Noord-Nederland en zij realiseren op termijn 172 nieuwe arbeidsplaatsen.

From volume to value

Toch zijn er ook uitdagingen. Door schaarste in ruimte, energie en water is het in heel Nederland en in Noord-Nederland steeds lastiger geschikte vestigingslocaties te vinden voor grote internationale projecten. Met de nieuwe strategie From volume to value, in 2022 ontwikkeld door de Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA), wordt kritisch gekeken aan welke bedrijven beschikbare ruimte in Noord-Nederland geboden wordt. Deze bedrijven moeten waarde toevoegen aan de bestaande ecosystemen.

TopDutch

In het najaar van 2022 is de NOM verzocht, door de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe, om de regiobranding vanuit het merk TopDutch op te pakken. Het doel is dat meer innovatieve (buitenlandse) bedrijven, die voorloper zijn in de transitie, Noord-Nederland weten te vinden door hen te informeren, inspireren en activeren vanuit het TopDutch merk.

Export

Export en internationale groei vallen eveneens onder de internationaliseringsactiviteiten. In 2022 zijn ongeveer 80 maatwerkadviesgesprekken gevoerd in de provincie Drenthe. De ambitie is om deze dienstverlening in geheel Noord-Nederland op te pakken. In 2022 zijn verkennende gesprekken met de provincies Groningen en Fryslân gevoerd en hebben de Gedeputeerden van de drie provincies besloten samen te gaan werken op het gebied van exportbevordering en onderdeel te worden van het Trade & Innovate netwerk. In 2023 wordt dit besluit hopelijk bekrachtigd.

Investeren

Vanuit de NOM fondsen zijn in 2022 40 investeringen gedaan in bedrijven in verschillende sectoren, met een investeringsniveau van € 14,1 miljoen. Per eind 2022 bestaat het NOM portfolio uit 89 bedrijven, waarvan 94% bijdraagt aan de maatschappelijke transities duurzamer, gezonder en/of slimmer.

De inkomsten van de NOM bestaan uit rente, dividenden en de verkoop van het NOM-belang in portfoliobedrijven. De portfoliobedrijven kenmerken zich door een hoog risicoprofiel. Investeringen worden veelal gedaan, daar waar de markt het (nog) niet aan durft. Ook is de NOM voor een langere periode betrokken bij portfoliobedrijven, gemiddeld zo’n zeven jaar. Het financiële resultaat wordt sterk beïnvloed door de verkoop van participaties. Het boekjaar 2022 is afgesloten met een winst van 10,8 miljoen euro, met name dankzij de verkoop van twee portfoliobedrijven, Polyganics en Smit Kwekerijen. Een mooi positief resultaat waarmee weer geïnvesteerd kan worden in diverse innovatie bedrijven in Noord-Nederland.

Tegelijkertijd heeft menig ondernemer te maken met de hoge energiekosten. Kosten die zo hoog zijn dat het voortbestaan van de onderneming in het geding komt. Dat gebeurde ook bij PMC, waarin de NOM in 2021 investeerde. Een kansrijke en maatschappelijk relevante onderneming die helaas de energiecrisis niet te boven kwam.