Vier wetenschappers plus een ondernemer als aanjager. Pizzadozen op tafel en een cola of een biertje erbij. En dan maar brainstormen over hoe je wat terug kunt doen voor je geboortestreek. En zo kreeg het idee voor de InnovatieHub Oost-Groningen vaste vorm.
Vijf Pekelders, goed terecht gekomen allemaal. In de wetenschap, als hoogleraar, docent of als geslaagd ondernemer. Jeugdvrienden waren ze, of in elk geval kenden ze elkaar van school of een sportclub. Nieuwe Pekela is het dorp en ze reisden over het land en de wereld.
Terwijl ze uitzwermden over het land zagen ze het dorp en de omgeving waar ze vandaan kwamen tot stilstand komen. Het was de Pekelder ondernemer Jakob Zwinderman die het vijftal bijeen wist te krijgen en warm te maken voor zijn plan om de kracht van de regio te herontdekken.
Want die is er, zegt Zwinderman, die ook voorzitter is van de Stichting Bedrijvigheid Pekela. Het valt niet te ontkennen dat Oost-Groningen kampt met een zorgwekkend en aanhoudend hoog aantal werkzoekenden, dat de bevolking er wat minder gezond is en dat de regio kampt met wegtrekken van jongeren en beter opgeleiden.
Maar wat schiet je ermee op wanneer je blijft denken in problemen, vindt Zwinderman, die al langer ijvert voor verbetering van de positie van de regio. Zwinderman haakte aan bij het plan van oud-Pekelder Willem Jonker, hoogleraar data en veiligheid aan de Universiteit van Twente.
Jonker opperde eind 2017 in het Dagblad van het Noorden dat de Groninger grondstoffen aardappelen, magnesiumzout en hennep barsten van de economische potentie. Zeker wanneer nieuwe bedrijvigheid wordt ontwikkeld rond een combinatie van die producten.
Dat zou Oost-Groningen een nieuwe maakindustrie kunnen opleveren met dertig nieuwe bedrijven en duizend banen, rekende Jonker voor. Daarmee zou het ook jongeren en beter opgeleiden perspectieven bieden en dus de braindrain tegengaan.
Met hun inventarisatie van de mogelijkheden voor een samenspel tussen Heeres een zwaai aan het plan. Erik Heeres is hoogleraar chemische technologie aan de RUG en zijn broer André is lector biobased chemie aan de Hanzehogeschool.
Ze identificeerden een aantal sectoren met groeikansen: biochemie, farma en voeding voorop. Hennepverwerker Hempflax in Oude Pekela, Nedmag, dat in Veendam magnesiumzout verwerkt, en Avebe, producent van aardappelzetmeelproducten zagen er wel wat in. Ondertussen heeft een aantal vooraanstaande regionale bedrijven ook interesse getoond.
‘Werk, werk, werk is het mantra’, zegt Zwinderman. Meer economische activiteiten, dat is voor het gebied dé manier om de weg omhoog te vinden, betoogt hij. ‘Meer banen komen er alleen wanneer je met iets nieuws, innovatiefs begint. Daarbij moeten we uitgaan van de denkkracht van de ondernemers hier, van hun kennis en netwerken. Wanneer je dat met elkaar verbindt, ontstaan mogelijkheden. De grijsheid moet eraf.’
’We hebben de topmensen van Nedmag, Avebe en HempFlax uitgenodigd voor een reeks sessies en in kaart gebracht waar ze nu aan werken, welke ontwikkelingen ze zien en vooral: wat ligt er nog op de plank aan ideeën.’ Zwinderman: ‘We maakten bij de bedrijven iets los, ik voelde het elan.’
‘We hebben een reeks patenten in de kast liggen’, zegt Nedmag-directeur Bert Jan Bruning. ‘Soms doe je onderzoek of ontwikkel je een product. Dan blijkt productie ervan op dat moment financieel niet rendabel te zijn. Of je gaat er niet mee verder omdat de focus ergens anders ligt. Uit voorzorg vraag je dan toch een patent aan.’
De frisse blik van de collega-bedrijven en de wetenschappers legt nieuwe mogelijkheden bloot, aldus Bruning. ‘Dan blijkt dat de technologie ook voor ontwikkeling van andere producten bruikbaar is.’
Zo was Hanzehogeschool-student Hassan Al-Mala de eerste die aan de slag ging met een combinatie van producten en plannen uit de ideeënkeuken van HempFlax, Avebe en Nedmag. Hij werkt nu in de ruimte van de InnovatieHub bij Nedmag aan isolatiepanelen gemaakt van hennepvezels, verlijmd met bio-afbreekbare lijm van Avebe en brandwerend gemaakt met een product van magnesiumzout.
Bruning: ‘Het is effectief om vanuit een bestaand bedrijf als de onze via startups kennis en bedrijvigheid verder uit te bouwen. Nieuwe bedrijven trekken ook weer toeleveranciers, onderhoudsbedrijven en dienstverleners. Het werkt vaak beter dan nieuwe bedrijven van ver hierheen halen.’
Door een steviger basis van bedrijvigheid maakt de InnovatieHub bovendien bestaande bedrijven robuuster. ‘We doen dit vanuit een visie op de lange termijn’, zegt de Nedmag-directeur. ‘We hebben goede mensen nodig om te vernieuwen. De InnovatieHub kan ervoor zorgen dat het gebied nieuwe banen biedt en aantrekkelijker wordt voor bijvoorbeeld studenten die innovatiekracht bieden.’
‘Werken in een stad als Groningen is prima’, aldus Jakob Zwinderman, maar wij willen er iets in de regio tegenover zetten waar jonge getalenteerde studenten en werknemers ook terecht kunnen zodat ook híer innovatie plaatsvindt.’
Hier ligt ook een rol voor Aard Groen, hoogleraar ondernemerschap en valorisatie aan de Groninger universiteit. Hij heeft toegang tot een studentenpopulatie die geschoold is in ondernemerschap en echte nieuwe bedrijvigheid kan opzetten.
Kwartiermaker Zwinderman zit vol vertrouwen. De bedrijven die meedoen zijn eensgezind, zegt hij. Ze zien de mogelijkheden én de noodzaak en hebben een startkapitaal neergelegd. Voor de studenten is een hip aangekleed kantoor ingericht. En dat alles zonder een dubbeltje overheidssubsidie, benadrukt Zwinderman. ’Let op’, zegt hij. ‘Wij gaan Oost-Groningen weer aantrekkelijk maken.’
‘Ik was gelijk verkocht.’ Hassan Al-Mala, student biologie en medisch lab-onderzoek aan de Hanzehogeschool Groningen kwam op een meet & greet in de Energy Barn op Zernike Park in contact met de InnovatieHub Oost-Groningen en viel voor het voorstel dat hem werd gedaan: ga eens na of het mogelijk is brandwerende, biologisch afbreekbare isolatiepanelen te maken van vezelhennep.
‘Een ondernemer herkent een ondernemer’, zegt de vierdejaars student. ‘Ik wist dat het iets voor mij was. Ik zag dat ik met meerdere bedrijven kon samenwerken en tegelijk iets kon doen voor de regio.’ Hassan werkt nu in de speciaal voor de InnovatieHub ingerichte ruimte in het Nedmaggebouw aan zijn afstudeerproject. Hij rekent erop dat hij na zijn studie het project in een bedrijf kan omzetten, al dan niet onder de vleugels van Nedmag, Avebe of HempFlax.
InnovatieHub, innovatiecluster, innovatiewerkplaats. Nieuwe buzzwoorden die opduiken op plekken waar ondernemerschap en innovatie samenklonteren. Omdat technologische ontwikkeling zich versnelt en ingewikkelder wordt kiezen bedrijven graag voor samenwerking en open innovatie. High Tech Campus in Eindhoven, Innovatie Cluster Drachten en Food Valley in Wageningen zijn volgens Bureau Berenschot succesvolle voorbeelden.
De InnovatieHub Oost-Groningen heeft de Groningse grondstoffen aardappelen, hennep en magnesiumzout als basis. Rondom de hub signaleert gangmaker Jakob Zwinderman een groeiend enthousiasme bij andere bedrijven. ‘Waar we nu ons vooral op concentreren is de keuze van de projecten. We moeten oppassen dat we in onze gedrevenheid niet teveel hooi op de vork nemen.’ Niettemin roept Zwinderman bedrijven die willen aanhaken op voorstellen in te dienen.
Binnen de InnovatieHub Oost-Groningen zijn nu vijf projecten gestart of in voorbereiding, meest rond de thema’s biobased (chemie), voeding en farma. Onder meer:
Wie zijn de gangmakers achter de InnovatieHub Oost-Groningen?
Deze cookies zorgen ervoor dat deze website naar behoren functioneert. Ook houden we met deze cookies anoniem website statistieken bij. Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn, kunt u ze niet weigeren zonder de werking van de website te beïnvloeden. U kunt deze cookies blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen, zoals beschreven in ons privacy statement.
Deze cookies verzamelen informatie die wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn. Ook helpen deze cookies ons om deze website aan te passen en zo uw gebruikservaring te kunnen verbeteren.
Met deze cookies kan uw surfgedrag worden gemonitord door advertentienetwerken waardoor we advertenties kunnen tonen op basis van uw interesses en surfgedrag. Ook voeren deze cookies functies uit waarmee onder andere wordt voorkomen dat dezelfde advertentie voortdurend verschijnt.
