Eiwitfabriek: uithangbord van de voedseltransitie

Dat juist hier zo’n pilot factory uit de grond wordt gestampt, is wel beschouwd logisch. Noord-Nederland heeft het landbouwareaal, de voedselindustrie, de natuur, de kennis en de consumentenmarkt. Hier kan worden geëxperimenteerd in een gesloten keten. Boeren leveren eiwitrijke gewassen, de industrie verwerkt halffabricaten, de natuur wordt gemonitord, de wetenschap toont gezondheidsvoordelen aan, de consumenten maken hun keuzes. Allemaal in drie provincies.

Juist hier, in Noord-Nederland

Niet omdat het kan, maar omdat het moet. De manier waarop we de afgelopen decennia onze voedingspatronen hebben ingericht, zijn eindig. We zien dat onze gezondheid eronder te lijden heeft, de natuur en het klimaat. Doorgaan op dezelfde weg, kan simpelweg niet. We moeten minder vlees gaan eten, en hebben daarom meer plantaardige eiwitten nodig.

Maar welke dan? In het Universitair Medisch Centrum Groningen vermeerdert de kennis over de rol die voeding op de gezondheid speelt zich razendsnel. Die wetenschap vertaalt zich naar specifieke gewassen, die het goed doen in de Noord-Nederlandse bodem. Dat we goed zijn in het opwaarderen van gewassen, hebben we de afgelopen decennia ruimschoots aangetoond.

De laatste stap is het meekrijgen van de consument. Die zal van een specifiek eetpatroon moeten afstappen, en dat is razend ingewikkeld. Maar gedragsverandering is wel iets waarover de universiteit en hogescholen in Noord-Nederland steeds meer kennis vergaren. Dankzij LifeLines, de unieke biobank in Noord-Nederland, houden we onder meer bij of gedragsverandering lukt én wat ze oplevert.

Meer dan gezondheid

Dat ons aangeleerde voedingspatroon leidt tot overgewicht en steeds meer leefstijlgerelateerde ziekten, is een belangrijke reden om er wat aan te doen. Er zijn er meer. De manier waarop we de afgelopen eeuw zijn gaan landbouwen, blijkt niet goed te zijn voor de grond en de natuur. De grond raakt uitgeput, het geheel is niet meer in balans. We moeten kijken naar gewassen en landbouwmethodes die de rijkdom van de bodem, de flora en de fauna ten goede komen.

De opwarming van de Aarde noopt ons ook tot het verminderen van de vleesconsumptie. De footprint daarvan is gewoon te groot. Plantaardige producten eiwitten als alternatief zijn de oplossing. Stevig inzetten op die transitie betekent een voorbeeldrol aannemen. Met de opgedane kennis kunnen we de rest van de wereld helpen.

Voor de landbouwsector betekent dat heel nieuwe businessmodellen, waar de oude toch al langzaam maar zeker uitsterven. Innoveren is kansen grijpen. Dat geldt ook voor de voedingsindustrie. Die moet mee in de transitie. Het bewerken van voedingsbronnen moet plaats maken voor het verwerken ervan. In het belang van de gezondheid en de planeet. Noord-Nederland kan vooroplopen en daarmee unieke businesskansen creëren.

Alleen samen

Zo’n majeure transitie lukt alleen als veel partijen de handen ineenvouwen. Overheden, de agrarische sector, de wetenschap, de industrie, consumenten: iedereen moet meedoen. En iedereen gáát meedoen. Noord-Nederland is één groot levend laboratorium. Hier kunnen we snel aantonen wat er kan, en wat er moet. Snel aanpassen en innoveren kan, omdat alle schakels van de keten in de drie Noordelijke provincies aanwezig zijn. We moeten nú innoveren, verbinden en accelereren en Noord-Nederland de kans geven die het verdient.