Een blik op de toekomst van de arbeidsmarkt in Noord-Nederland

Creatief omgaan met krapte op de arbeidsmarkt

De ochtend start met de presentatie van Marieke Schramm, adviseur arbeidsmarktontwikkelingen bij het UWV. Schramm geeft aan dat de arbeidsmarkt krapper is dan ooit tevoren: 123 vacatures tegenover 100 werklozen. In Noord-Nederland zijn op dit moment 26.000 vacatures, dat is drie keer zoveel als in 2016. De krapte is op elk niveau en in iedere branche, met uitschieters in de zorg, het onderwijs en de techniek.

Uit de nieuwste cijfers van het UWV blijkt dat de krapte voorlopig aanhoudt. Ontwikkelingen zoals vergrijzing, deeltijd werken, flexibilisering van de arbeidsmarkt en een mismatch tussen studiekeuze en de arbeidsmarkt maken het er niet makkelijker op. Dus moeten we kijken naar oplossingen. Uit de 34 oplossingen die Schramm aandraagt (de qr-code op de rechterpagina leidt naar de oplossingen), blijkt dat we onze traditionele manier van werven los moeten laten.

Zo zouden we meer moeten kijken naar vaardigheden in plaats van rigide functieprofielen. Ook moeten we kritisch zijn over wat we werkzoekenden te bieden hebben en initiatieven als open hiring aanmoedigen.

In Noord-Nederland zijn op dit moment 12.000 mensen die hun cv op werk.nl hebben gezet, klaar voor een nieuwe uitdaging. Het is aan werkgevers om deze groep te bereiken én te enthousiasmeren om te solliciteren. In totaal heeft Noord-Nederland 107.000 geregistreerde werkzoekenden, waaronder mensen in de bijstand, de ww, Wajong en WIA. Met de juiste begeleiding zijn er dus volop kansen voor nieuw personeel.

Noodzaak om te leren en ontwikkelen

‘Word ik overbodig?’ vraagt dr. Arjen Edzes zich hardop af, terwijl hij een gesprek met ChatGPT laat zien. Er verschijnt een lijst met arbeidsmarktontwikkelingen die spot on zijn. ‘Dit heeft me veel tijd gescheeld’, grapt Edzes, en dat komt hem eigenlijk wel goed uit. Want met het aanhoudende personeelstekort moeten we meer doen met minder mensen. Ook moeten we slimmer produceren, leren, organiseren en matchen. Dat betekent dat werknemers nieuwe vaardigheden moeten ontwikkelen: volgens het Future of Jobs Report zal 44% van de vaardigheden de komende vijf jaar veranderen.

Wat betekent dat voor werkgevers? Zij moeten investeren in een leer- en ontwikkelcultuur, waarbij het aantrekkelijk is om te blijven leren en meer uren te werken. Investeren in sociale innovatie hoort hier ook bij. Denk bijvoorbeeld aan managementvaardigheden, de organisatiestructuur, personele competenties en de bedrijfscultuur. Dat laatste wordt steeds belangrijker: medewerkers willen zich kunnen identificeren met de normen en waarden van een bedrijf. Op de vraag hoe je talent in de regio behoudt, adviseert Edzes om te werven binnen de ‘window of opportunity’. Dat is twee jaar vóór en twee jaar ná het afstuderen.

Veranderende arbeidsmarkt vraagt om nieuwe acquisitiestrategie

Hilde van der Meer, Commissaris van Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA), sluit de ochtend af met een nieuwe kijk op de acquisitiestrategie. Waar het eerder ging om zoveel mogelijk bedrijven naar Nederland halen – 15.000 bedrijven in de afgelopen veertig jaar – selecteert het NFIA nu op waarde. Met de nieuwe strategie ‘From volume to value’ gaat het erom welke organisaties waarde toevoegen aan regionale ecosystemen en de strategische doelstellingen van Nederland.

De NOM sluit zich bij deze visie aan, want naast het personeelstekort hebben we ook te maken met stikstofproblematiek, te weinig kavels en watertekorten. Dus zal het nodig zijn om de economie op een andere manier te gaan versterken. Moeten we huidige bedrijven laten groeien, meer gaan exporteren of meer internationale werknemers aannemen? Dat is een gesprek dat de NOM graag wil voeren met provincies, gemeenten en bedrijven. Want samen bepalen we de KPI’s voor de toekomst van de arbeidsmarkt in Noord-Nederland.